Svaki početak je težak, tako i prilikom zasnivanja organske proizvodnje najveće probleme i nepoznanice proizvođači imaju sa reproduktivnim materijalom, koji se koristi u organskoj proizvodnji. Reproduktivni materijal mora biti proizveden metodama organske proizvodnje i mora imati sertifikat.
ČITAJTE I: Grupna sertifikacija – prilika za naše proizvođače
Poslednjih godina došlo je do širenja organske proizvodnje i povećanim potrebama za organskim reproduktivnim materijalom, samim tim se i povećala ponuda sertifikovanog i neretiranog semena, rasada i sadnog materijala.
Ukoliko na tržištu ne postoji sertifikovano seme, rasad i sadni materijal, moguće je, uz odobrenje Ministarstva poljoprivrede, koristiti seme iz konvencionalne proizvodnje koje nije hemijski tretirano. Seme, rasad i sadni materijal ne sme voditi poreklo od genetski modifikovanih biljaka. Uz otpremnicu i račun potrebno je imati i potvrdu kojom proizvođač semena, rasada ili sadnog materijala garantuje da u procesu proizvodnje materijal nije hemijski tretiran nedozvoljenim sintetičkim sredstvima prema zakonu i pravilniku o organskoj proizvodnji.
Prednost prilikom izbora sorti bilja imaju domaće autohtone sorte, prilagođene lokalnim agroekološkim uslovima, kao i sorte tolerantne na prouzrokovače bolesti i štetočina.
Proizvodnja semena, rasada i sadnog materijala metodama organske proizvodnje se prijavljuje Ministarstvu poljoprivrede i ovlašćenoj sertifikacionoj organizaciji koja vrši pregled i kontrolu reproduktivnog materijala.
Prilikom izbora rasa za organske stočarske farme preporučuju se autohotne rase domaćih životinja. Osnovna prednost ovih rasa u odnosu na plemenite, visokoproizvodne rase jeste odlična prilagođenost na klimatske uslove određenog područja, kao i prilagođenost na gajenje u uslovima malih ulaganja.
U organskoj stočarskoj proizvodnji, idealna je reprodukcija životinja gajenih na bazi sopstvene organske proizvodnje, uzimanje životinja sa drugih organskih farmi, a ukoliko to nije ostvarivo, uzimanje životinja iz konvencionalne proizvodnje uz određena ograničenja ili modifikacije i prolazak perioda konverzije. Hrana za životinje u organskoj proizvodnji mora biti organskog porekla.
S obzirom da još uvek u Srbiji ne raspolažemo sa dovoljno sertifikovanog reproduktivnog materijala dozvoljeno je korišćenje reproduktivnog materijala iz konvencionalne proizvodnje.
U tom slučaju, bez obzira na status parcele, da bi dobio organski status proizvođač mora čekati da prođe period konverzije. Odobrenje za korišćenje reproduktivnog materijala iz konvencionalne proizvodnje daje ovlašćena kontrolna organizacija sa kojom proizvođač ima sklopljen ugovor.
Piše: Dragan Mijušković, PSSS-Jagodina