Iz sveta i dalje stižu informacijje o masovnim gubicima pčela. U regionu su oko 50% ili više, slično kao i kod nas, a iz SAD su došle poslednje informacije o 62%.
Verovalo se da će se gubici pčela okončati do sredine marta i da će društva koja su preživela zimu, iako oslabljena, nastaviti da se razvijaju na voćno-maslačkovoj paši. Ipak, do toga nije došlo.
ČITAJTE I: Sprečimo trovanje pčela nesavesnim korišćenjem pesticida!
Naprotiv, pčelari iz svih krajeva Srbije izveštavaju da se gubici pčela nastavljaju i drastično uvećavaju. Izveštaji o uginuću pčelinjih društava podjednako stižu iz skoro svih krajeva Srbije, prvenstveno iz Vojvodine, zatim iz zapadne Srbije, Pomoravlja i Šumadije.
Uginuća u pojedinim regionima u ovom periodu iznose od 30 odsto (Toplički i Jablanički okrug), 40–50 odsto (Mačva), 60 odsto (Kolubarski okrug), 86 odsto (Moravički okrug,) do 90 odsto (Vojvodina: Stražilovo, 33 košnice 100 odsto; drugi slučaj, od 50 društava preživela tri, na Fruškoj Gori od 365 društava ostalo šest, opština Odžaci preko 50 odsto, iz Novog Sada i okoline iste tužne vesti).
Ima slučajeva u kojima se pčelari sa višedecenijskim pčelarskim stažom prvi put sreću sa gubicima pčela većim od 30 odsto.
Većina pčelara stanje u košnici opisuje rečima da su košnice u poslednjih petnaest dana naglo ostale bez pčela i ako ima malo zatvorenog i još manje otvorenog legla sa solidnim vencima meda i zalihama polena. Mrtvih pčela nema ni u košnici ni ispred nje. Samo nekoliko pčelara je prijavilo vidljive znakove nozeme.
Uginuća društava su podjednaka i sa mladim i sa starijim maticama, kao i društava koja su uspešno tretirana protiv. Registrovan je veći postotak uginuća rojeva formiranih prošle godine u odnosu na standardna društva. Masovna uginuća jednako prijavljuju dugogodišnji i iskusni pčelari sa velikim brojem košnica, kao i pčelari sa manjim brojem košnica.
Iako je usamljen slučaj, vredno je navesti zapažanje jednog pčelara u Pomoravlju, koji je u više košnica uočio crne pčele sa jako belim prstenovima. U tim društvima trutovskog legla je nesrazmerno više u odnosu na radiličko.
Društva koja su preživela ovaj period po snazi su od 10 do 30 odsto slabija u odnosu na uobičajenu snagu društava u ovo doba godine. Jedan broj društava, od pregleda do pregleda i dalje slabi.
Prema izveštajima sa terena, sa različitih nadmorskih visina, može se zaključiti da su bolje prošli pčelinjaci na većim nadmorskim visinama, gde su noći tokom jula i avgusta bile svežije.
U prilog ovome govore izveštaji sa područja Vlasotinca i Vlasine, tamo nije bilo masovnih gubitaka. Zabeleženi su sporadični slučajevi uginuća u periodu mart – april, koji se pripisuju lošim vremenskim i uslovima u prirodi. Prolećni razvoj teče dinamikom koja se smatra uobičajeno za ovo doba godine. Srednja i jaka društva izgradila su do kraja marta najmanje po jednu satnu osnovu.
Mogući uzroci uginuća
Iz pristiglih izveštaja ne može se pouzdano zaključiti koji je dominantan uzrok stradanja pčela u drugoj polovini marta i početkom aprila. Dominantan je broj pčelara koji smatra da je osnovni uzrok stradanja varoa, usled zakasnelog letnjeg tretmana i njenog suzbijanja nedovoljno efikasnim sredstvima, čime su oštećene zimske pčele. Dodatno, ovih nedelja nastupio je kritičan period, tj. period smene zimskih pčela sa mladim pčelama iz prolećnog legla. Oslabljena prezimela društva nisu imala snagu da odgoje generaciju prolećnih pčela, odnosno došlo je do izumiranja prezimelih pčela pre nego što su uspele da odgaje prvu kvalitetnu generaciju prolećnih pčela.
Zaprati Agroportal znanje je moć na Instagramu
Lajkuj Agroportal znanje je moć na Facebooku
Pošto ima jasnih izveštaja koji potvrđuju da kod nekih pčelara varoa ne može biti razlog, onda je na njihovim pčelinjacima verovatno dominirala loša ishrana polenom u vreme odgajanja zimskih pčela. Loša odnosno nedovoljna ishrana pomaže ispoljavanje virusa koji pritajeni sede u pčelama čekajući pad imuniteta pčela, tako da je definitivno više uzroka radilo zajedno, a koji je gde dominirao mora se utvrditi za svaki pojedinačni pčelinjak. Nekvalitetne zimske pčele su svakako presudile.
Priredio: Vlastimir Spasić, glavni i odgovorni urednik „Srpskog pčelara“