Poznato je da se nekontrolisanom eksploatacijom prirodnih resursa i ubrzanom industrijalizacijom narušava prirodna ravnoteža, tj. usklađen odnos između čoveka i prirode. Mere primenjivane u konvencionalnoj poljoprivrednoj proizvodnji dovele su do degradacije resursa koji imaju limitirajuću sposobnost samoobnavljanja, a bez kojih je opstanak ljudske vrste nemoguć. Shodno navedenom, nameće se potreba za izmenom do sada primenjivanih metoda u poljoprivrednoj proizvodnji, kako bi se postigla održivost prirodnih resursa (zemljišta, vode, vazduha i drugih) i omogućila proizvodnja dovoljnih količina hrane u budućnosti.
ČITAJTE I: Kotromanići – „Muzej na otovrenom“ priča priču srednjovekovne Bosne
Kao alternativa, do sada dominantnoj, konvencionalnoj poljoprivrednoj proizvodnji javlja se organska poljoprivreda. Organska poljoprivredna proizvodnja koncipirana je tako da štiti sve postojeće resurse, nije štetna po životnu sredinu, tehnički je primenjiva, socijalno prihvatljiva i ekonomski održiva.
Poslednjih godina kod ljudi je podignut nivo svesti o važnosti zdravstveno bezbedne hrane i očuvane životne sredine, što je doprinelo pridavanju većeg značaja organskoj poljoprivrednoj proizvodnji u svetu i, posebno, u Evropskoj uniji. Iako ima značajne resurse i kapacitete za proizvodnju zdrave organske hrane Republika Srbija, ipak, treba da ispuni niz zahteva kako bi svoje organske poljoprivredno-prehrambene proizvode uspešno plasirala na domaćem i inostranom tržištu.
Kao jedan od mogućih načina za uspešan plasman organskih poljoprivredno-prehrambenih proizvoda Srbije javlja se ruralni turizam. Poznato je da ruralni turizam, kao i turizam uopšte, omogućava plasman poljoprivrednih proizvoda po višim cenama nego na pijaci, inicira razvoj nepoljoprivrednih delatnosti, te obezbeđuje rast prihoda ruralnog stanovništva i razvoj ruralnih područja.
Ruralni turizam Srbije ponudom svojih atraktivnih turističkih resursa inostranim turistima može, takođe, da doprinese znatnom poboljšanju platnog bilansa zemlje. Iako raspolaže brojnim i raznovrsnim potencijalima za razvoj turizma Srbija, kao turistička destinacija, do sada nije uspela bitnije da se pozicionira na regionalnom i međunarodnom turističkom tržištu. Strateškim opredeljenjem za razvojem turizma i njegovom adekvatnom pozicijom u budućoj privrednoj strukturi Srbije, turistička delatnost može da doprinese ostvarenju brojnih ciljeva ekonomskog i opšteg društvenog razvoja zemlje.
Za razvoj ruralnih, uglavnom nerazvijenih, područja u Srbiji poseban značaj ima ruralni turizam. Razvoj ruralnog turizma može odigrati ključnu ulogu u revitalizaciji mnogih ruralnih područja u Srbiji. Strategija uspešnog razvoja ruralnog turizma Srbije treba, između ostalog, da se bazira na principima održivog razvoja. S tim u vezi, u ruralnim područjima, neophodno je posebnu pažnju usmeriti na uspostavljanje adekvatnih međusobnih odnosa između turističke delatnosti i poljoprivrede, jer poljoprivredna proizvodnja predstavlja jedan od osnovnih inputa turističke potrošnje. S obzirom na prosečnu veličinu zemljišnog poseda kod poljoprivrednih gazdinstava u Srbiji, kao veoma racionalno i perspektivno rešenje nameće se razvoj organske poljoprivredne proizvodnje.
Potencijali kojima raspolaže organska poljoprivreda u Srbiji mogu značajno poboljšati zaposlenost ruralnog stanovništva, te na taj način smanjiti postojeće razlike u životnom standardu između urbanih centara i ruralnih područja, što će obezbediti i dugoročni opstanak stanovništva u ovim područjima. Direktnim plasmanom organskih poljoprivrednih proizvoda kroz turističku potrošnju mogu se postići brojni sinergetski i multiplikatorski efekti.
Kao najbitniji problemi u dosadašnjem razvoju ruralnog turizma u Srbiji mogu se navesti: nepostojanje adekvatnih statističkih podataka, zatim odsustvo neophodnih standarda za njegov razvoj, nedovoljna koordinacija između različitih subjekata na strani turističke ponude, slaba edukacija pružaoca usluga, nedovoljna ponuda turističkih sadržaja, nerazvijena turistička i komunalna infrastruktura, nedostatak turističke signalizacije, slaba promocija ruralnih turističkih proizvoda itd.
Da bi se prevazišli navedeni problemi neophodno je da svi akteri u politici razvoja ruralnog turizma u Srbiji shvate da to pitanje prerasta okvire razvoja jednog specifičnog vida turizma i postaje široko razvojno, socijalno i ekonomsko pitanje ruralnih područja.
Piše: mr Mladen Pavlović