Zelena ili povrtna stenica vodi poreklo iz Etiopije. Međutim, klimatske promene dovele su do pomeranja areala rasprostranjenosti. Kosmopolitskog je rasprostranjenja, u tropskim i subtropskim oblastima Evrope, Azije, Afrike, Severne i Južne Amerike i Australije.
ČITAJTE I: Useve i zasade zaštiti od braon mramoraste stenice
Ova vrsta se brzo proširila na evropski kontinent. Registrovana je u Belgiji, Francuskoj, Nemačkoj, Velikoj Britaniji, Portugaliji, Španiji, Italiji, Grčkoj, Malti, Kritu, Rusiji, Mađarskoj, Hrvatskoj, Makedoniji, Crnoj Gori, Bosni i Hercegovini.
Od 2009. godine prisutna je i u Srbiji. Najveća aktivnost i brojnost populacije se beleži tokom letnjih meseci, dobar je letač pa može preleteti velika rastojanja i samim tim se proširiti u nova područja.
Morfološke karakteristike vrste: relativno je krupna do 15 milimetara dužine tela u obliku štita. Stenica je zelene boje ali su prisutna tri varijeteta obojenosti, najčešći je jednobojno zelen. Slične je morfološke karakteristike kao Palomena prasina L. Međutim, Nezara viridula ima tri žute tačkice na štitiću. Jaja su bele do svetlo žute boje, ženka može da položi do 300 jaja u grupicama na naličju lista.
Larve prvog uzrasta su svetlo žute ili narandžaste sa crvenim očima i providnim nogama i antenama. Larve drugog uzrasta imaju crnu glavu, pipke, grudi i noge. Treći i četvrti uzrast se razlikuje od prvog i drugog po veličini i boji, postaju šarene. Začeci krila označavaju peti larveni stupanj.
Životni ciklus: ima 4-5 generacija godišnje, u toplijim krajevima i više generacija. Prezimljava u stadijumu imaga na skrovitim mestima (kora drveta, opalo lišće, mesta koja joj pružaju zaštitu tokom zime, stanovi, kuće i sl). U proleće prezimljujuća imaga se aktiviraju, izlaze iz skrovitih mesta, počinju sa ishranom, kopulacijom i polaganjem jaja. Kompletan ciklus razvića tokom leta može trajati 65-70 dana.
Štetnost i simptomi oštećenja: Polifagna je vrsta, može da se hrani na voću, povrću, ukrasnim biljkama, ratarskim kulturama.
Ekonomske štete su zabeležene na brojnim gajenim biljkama kao što su: pasulj, boranija, kupus, paprika, paradajz, krompir, soja, pamuk, biljkama iz familije Cucurbitaceae i mnogim drugim biljkama uključujući korovske vrste.
Nezara viridula ima usni aparat za bodenje i sisanje, hrani se tako što siše sokove iz svih nadzemnih delova biljaka. Preferira izdanke i plodove u razvoju. Usled ishrane dolazi do pojave etioliranih pega na biljnim organima.
Zaprati Agroportal znanje je moć na Instagramu
Lajkuj Agroportal znanje je moć na Facebooku
Kao posledica uboda, na plodovima se pojavljuju tamno smeđe do crne pege čime se smanjuje izgled i kvalitet kao i tržišna vrednost. Plodovi su deformisani sa hrapavom površinom.
Ovakva mehanička oštećenja na plodovima predstavljaju ulazna vrata za razvoj drugih patogena poput bakterija i gljiva koje prouzrokuju trulež ili pegavost plodova.
Takođe, zelena povrtna stenica kao i mnoge druge stenice, kada se uznemire luče smrdljivu tečnost koja ostavlja tragove neprijatnog mirisa.
Piše: Slavica Dželatović, PSSS Srbije
Foto: Prognozno-izveštajna služba zaštite bilja